دوره 12، شماره 4 - ( زمستان 1399 )
جلد 12 شماره 4 صفحات 82-72 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران. ، easamohammadizeidi@gail.com
2- دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران.
2- دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران.
چکيده: (2268 مشاهده)
مقدمه: میزان بالای عود بعد از ترک نشان دهنده عدم کفایت دوره‌های سم‌زدایی و بی‌توجهی به نقش متغیرهای روانشناختی اجتماعی به عنوان جزئی از پروتکل‌های ترک موفق است. هدف مطالعه حاضر کاربرد تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده (TPB) به منظور تعیین عوامل موثر تداوم درمان و ترک سوء مصرف مواد در متقاضیان تحت درمان در کلینیک‌های ترک مواد شهر ماسال بود.
روش کار: پژوهش کنونی یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که 195 نفر از متقاضیان ترک تحت درمان کلینیک‌های ترک شهر ماسال به شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده در آن شرکت کردند. داده‌ها با پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، مقیاس‌های مرتبط با TPB، پرسشنامه غربالگری سوء مصرف مواد (TCU) و پرسشنامه تداوم درمان گردآوری شدند. آزمون‌های کای اسکوئر، تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز مسیری برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شدند.
یافته‌ها: نتایج حاصل از دو مدل نشان داد قوی‌ترین ضرایب همبستگی به ترتیب بین سازه قصد با سازه‌های نگرش، کنترل رفتاری درک شده (PBC)، و تداوم ترک و همچنین، بین تداوم ترک و نگرش وجود داشت (05/0>P). در این میان، نگرش (05/0>P، 51/0=β) و PBC (05/0>P، 33/0=β) بیشترین تاثیر را بر قصد جهت تداوم ترک اعمال کرد. همچنین، نگرش و هنجارهای انتزاعی به طور معنی‌داری میانجی بین سابقه سوء مصرف و قصد تداوم ترک بودند. نهایتاً سازه‌های TPB به ترتیب 52 و 31 درصد واریانس قصد و تداوم ترک را توصیف کردند (05/0>P).
نتیجه‌گیری: سودمندی TPB در راستای تبیین عوامل موثر بر تداوم ترک سوء مصرف مواد تایید شد. طراحی مداخلات رفتاری-شناختی مبتنی بر TPB به منظور بهبود روند ترک سوء مصرف مواد توصیه می‌شود.
روش کار: پژوهش کنونی یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که 195 نفر از متقاضیان ترک تحت درمان کلینیک‌های ترک شهر ماسال به شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده در آن شرکت کردند. داده‌ها با پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، مقیاس‌های مرتبط با TPB، پرسشنامه غربالگری سوء مصرف مواد (TCU) و پرسشنامه تداوم درمان گردآوری شدند. آزمون‌های کای اسکوئر، تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز مسیری برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شدند.
یافته‌ها: نتایج حاصل از دو مدل نشان داد قوی‌ترین ضرایب همبستگی به ترتیب بین سازه قصد با سازه‌های نگرش، کنترل رفتاری درک شده (PBC)، و تداوم ترک و همچنین، بین تداوم ترک و نگرش وجود داشت (05/0>P). در این میان، نگرش (05/0>P، 51/0=β) و PBC (05/0>P، 33/0=β) بیشترین تاثیر را بر قصد جهت تداوم ترک اعمال کرد. همچنین، نگرش و هنجارهای انتزاعی به طور معنی‌داری میانجی بین سابقه سوء مصرف و قصد تداوم ترک بودند. نهایتاً سازه‌های TPB به ترتیب 52 و 31 درصد واریانس قصد و تداوم ترک را توصیف کردند (05/0>P).
نتیجه‌گیری: سودمندی TPB در راستای تبیین عوامل موثر بر تداوم ترک سوء مصرف مواد تایید شد. طراحی مداخلات رفتاری-شناختی مبتنی بر TPB به منظور بهبود روند ترک سوء مصرف مواد توصیه می‌شود.
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
علوم پایه
دریافت: 1399/4/9 | پذیرش: 1399/6/4 | انتشار: 1399/12/10
دریافت: 1399/4/9 | پذیرش: 1399/6/4 | انتشار: 1399/12/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |