مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف: سرطان تخمدان با اینکه شیوع چندان زیادی ندارد اما یکی از عوامل مهم مرگ و میر در زنان محسوب می‌گردد. با توجه به نقش آنزیم‌های سیکلواکسیژناز (COX) در کانسر و تولید پروستاگلندین نوع E۲ در ایجاد ضایعات توموری، به کارگیری مهار کننده‌های COX در ممانعت از ایجاد سرطان موثر بنظر می رسد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی اثرکتوپروفن به عنوان مهار کننده غیر انتخابی آنزیم سیکلواکسیژناز در بروز سرطان تخمدان در موش‌های صحرایی ماده بود. مواد و روش کار: در این پژوهش از موش‌های صحرایی ماده نژاد ویستاراستفاده شد. حیوانات به ۵ گروه تقسیم شدند: گروه اول گروه نرمال بود، گروه دوم فقط تزریق (DMBA) ۷,۱۲ Dimethyl benz(a) anthracene را داشتند، گروه سوم تحت تزریق DMBA +Saline واقع شدند و گروه‌های بعد مورد تزریق مقادیر مختلف کتوپروفن قرار گرفتند. به منظور القاء سرطان از DMBA استفاده شد، که مستقیما به داخل تخمدان حیوان تزریق گردید. دراین تحقیق وزن تخمدان و خصوصیات هیستوپاتولوژیکی تخمدان در تمام گروه‌های آزمایشی مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. و در انتها اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS۱۶ و آنالیز واریانس یک طرفه تحلیل شد. یافته‌ها: در این پژوهش وزن تومور در گروه‌های دریافت کننده کتوپروفن به شدت کاهش یافت، به طوری که وزن تخمدان در گروههای مورد تزریق کتوپروفن به ترتیب ۰۰۴/۰± ۰۳۷/۰ و ۰۰۱/۰± ۰۳۳/۰ گرم در حالی که در گروه سوم میانگین ۰۰۸/۰±۱۵۲/۰ بود. در برش‌های میکروسکوپی نیز، کاهش رشد تومور را در گروههای دریافت کننده کتوپروفن نشان داده شد. نتیجه گیری: این تحقیق تأثیر مثبت این ترکیب را در درمان سرطان تخمدان تأیید می‌کند، اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است.

چکیده زمینه وهدف: در این مطالعه توانایی زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت به صورت اصلاح شده با سورفکتانت، جهت حذف MTBE از محلولهای آبی در سیستم ناپیوسته مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین مقایسه‌ای نیز بین زئولیت اصلاح نشده (NMZ) و زئولیت اصلاح شده با سورفکتانت(SMZ) جهت حذف MTBE از محلولهای آبی صورت گرفت. مواد و روش کار: در این تحقیق دو گروه زئولیت کلینوپتیلولیت طبیعی میانه و سمنان جهت انجام آزمایشات جذب مورد بررسی قرار گرفتند. پیش از استفاده از زئولیتها به عنوان جاذب، زئولیتها خرد و به دو سایز ریز (۲۵/۰- ۲۱/۰ میلی متر) و درشت (۸۴/۰- ۵۹/۰ میلی متر) الک شدند. با اندازه گیری پتانسیل تبادل کاتیونی داخلی و خارجی انواع زئولیتها، نمونه زئولیتی که دارای بالاترین پتانسیل تبادل بود، به عنوان نمونه مورد نظر برای انجام آزمایشات مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد، توانایی زئولیتها هنگامی که سطح آنها توسط سورفکتانتهایی چون هگزادسیل تری متیل آمونیوم-کلراید (HDTMA-CL) و n-ستیل پریدینیوم بروماید (n-CPB) اصلاح شوند، در جذب MTBE بطور قابل ملاحظه ای افزایش می‌یابد. خصوصاً زئولیتهای اصلاح شده با سورفکتانت HDTMA-CL دارای راندمان بهتری در جذب MTBE می‌باشند و توان دستیابی به میانگین ظرفیت جذبی برابر با ۰۲/۱۳ میلی گرم بر هر گرم و میانگین راندمان حذفی برابر با ۱۱/۶۵ درصد با غلظت اولیه MTBE برابر با ۱۰ میلی گرم در لیتر را دارا می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، زئولیتهای اصلاح شده توسط سورفکتانتها گزینه‌ای مناسب در جذب MTBE از محلولهای آبی می‌باشند.

چکیده زمینه و هدف: دریاچه‌ها و مخازن همواره به عنوان منابع مهم تامین آب آشامیدنی و کشاورزی مورد توجه جوامع انسانی قرار گرفته‌اند، در این خصوص به‌منظور استفاده بهینه از این منابع آبی نیازمند روشهای مناسبی جهت پایش و تعیین کیفیت این منابع آبی می‌باشیم. باتوجه به اهمیت دریاچه سد مخزنی اکباتان که بخش مهمی از آب آشامیدنی شهرستان همدان را تامین می‌نماید ارزیابی کیفی این دریاچه ضروری می‌باشد. مواد و روش‌کار: مطالعه حاضر پژوهشی توصیفی مقطعی می‌باشد، که با نمونه‌برداری در طول ۱۲ ماه سال ۱۳۸۹ از ۷ ایستگاه انجام گرفت و پارامترهای کیفی اندازه‌گیری شده شامل: ,pH DO ,BOD ,TS نیترات، فسفات، دما، کدورت و کلیفرمهای مدفوعی بوده است. داده ها با استفاده از شاخص کیفیت آب NSFWQI تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: براساس شاخص NSFWQI دربین ایستگاههای مورد مطالعه در طی یک سال بهترین کیفیت مربوط به ایستگاه شماره ۱ با امتیاز (۲۴/۶۵، کیفیت متوسط) و بدترین کیفیت مربوط به ایستگاه شماره ۶ با امتیاز (۰۲/۵۳، کیفیت متوسط) می‌باشد. بر اساس ماه بهترین کیفیت مربوط به ماه بهمن با امتیاز (۵۲/۶۷کیفیت متوسط) و بدترین کیفیت مربوط به مرداد ماه با امتیاز (۷۶/۵۲) می‌باشد. نتیجه گیری: آب موجود در دریاچه در ماه‌های سرد سال کیفیت مناسبتری نسبت به ماه‌های گرم سال داشت. از نظر مصرف شرب، آب ایستگاههای شماره ۱و ۲ نسبت به سایر ایستگاه ها مناسب تر بوده و با انجام تصفیه متداول می‌تواند به مصرف شرب برسد.

چکیده زمینه و هدف: خشم، از علل اصلی مراجعه نوجوانان به مراکز مشاوره و روان درمانی است و به عنوان مشکل اصلی بهداشتی در سنین نوجوانی مطرح است. برانگیختگی خشم به صورت مکرر می‌تواند، فعال کننده رفتار پرخاشگرانه بوده و به سازگاری روانشناختی و سلامت فردی و اجتماعی آسیب برساند. بنابراین استفاده از شیوه‌های پیشگیرانه و کارآمد مدیریت خشم ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این مطالعه، تعیین تأثیر برنامه آموزش آفلاین بر شدت خشم نوجوانان در مدارس راهنمایی دخترانه مشهد می‌باشد. مواد و روش کار: این مطالعه یک پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. واحدهای پژوهش را ۱۵۰ نفر از دانش آزموزان دختر مدارس راهنمایی ناحیه ۴ مشهد تشکیل می‌دادند که بر اساس تخصیص تصادفی به ۲ گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه مشخصات واحدهای پژوهش، اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه شدت خشم نلسون و همکاران۲۰۰۰ بود که در دو مرحله قبل از مداخله و یک ماه بعد از مداخله تکمیل شد. مداخله شامل برنامه مدیریت خشم از طریق آفلاین بود که برای گروه تجربی اجرا شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری کای اسکوئر، تی زوجی، تی مستقل توسط نرم افزار SPSS۱۶ صورت گرفت. یافته‌ها: آزمون آماری کای اسکوئر نشان دادکه دو گروه از نظر بعضی متغیرهای دموگرافیک همگن نیستند. آزمون آماری تی مستقل نشان داد نمرات خشم قبل از مداخله در دو گروه تفاوت آماری معنی‌دار نداشتند(۵۱۱/۰=p). اما بعد از مداخله دو گروه تفاوت آماری معنادار داشتند(۰۱۱/۰=p). هم چنین آزمون آماری کای اسکوئر نشان داد که دوگروه از نظر بیشتر متغیرهای زمینه‌ای همگن هستند. نتیجه گیری: از آنجا که برنامه مدیریت خشم به صورت غیرحضوری و در منزل با استفاده از لوح فشرده شیوه‌ای مؤثر برای بهبود کنترل خشم می‌باشد، لذا پیشنهاد می‌شود در تمام مقاطع تحصیلی توسط آموزش و پرورش استفاده شود.

چکیده زمینه و هدف: درد در حین عمل کولونوسکوپی به ویژه در کودکان از جمله چالش هایی است که تیم درمانی با آن مواجه هستند. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر سوپرمینت (اسانس نعنا) بر درد حین کولونسکوپی در کودکان می باشد. مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی بر روی ۱۰۱ کودک ۱۴-۷ سال کاندید کولونوسکوپی که بطور تصادفی به دو گروه مورد(۵۱ نفر) و شاهد (۵۰ نفر) تقسیم شدند، انجام گرفت. به گروه مورد نیم ساعت قبل از کولونوسکوپی قطره خوراکی سوپرمینت (اسانس نعناع) تجویز شد. در گروه شاهد بدون خوراندن اسانس پرسشنامه تکمیل گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS ویرایش ۵/۱۱ و آزمونهای توصیفی و تحلیلی مناسب (من ویتنی- تی تست-همبستگی ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین میزان درد در گروه شاهد ۸۵/۱±۶۰/۵ و در گروه مورد ۷۰/۱±۲۰/۴ بود که این تفاوت معنی دار می باشد (۰۵/۰P<). مقایسه میزان درد در بین دو گروه تفاوت معنی داری را نشان داد، به طوریکه در گروه شاهد، تعداد دفعات دردهای شکمی حداکثر دو نوبت بود ولی در گروه مورد در بعضی بیماران بیش از ۳ نوبت بود (۰۵/ ۰ P<). مدت درد شکمی در گروه مورد کمتر از ۱ دقیقه و در گروه شاهد بین ۱ تا ۳ دقیقه بود که این تفاوت معنی دار بود (۰۵/۰P<). نتیجه گیری: استفاده از اسانس نعنا به عنوان داروی ضد درد سالم و ارزان و بدون عوارض در حین کولونوسکوپی کودکان پیشنهاد می شود.

چکیده زمینه و هدف: کولونوسکوپی روشی تهاجمی است که برای بیمار به ویژه کودکان ناراحت کننده و دردناک است. هدف از تحقیق حاضر بررسی میزان تاثیر تجویز قطره خوراکی سوپرمینت (اسانس نعناع) بر رضایتمندی بیمار و تیم کولونوسکوپی در حین عمل کولونوسکوپی اطفال می باشد. مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی بر روی ۱۰۱ کودک ۱۴-۷ سال کاندید کولونوسکوپی در بیمارستان مرکز طبی کودکان تهران که بطور تصادفی به دو گروه مورد (۵۱ نفر) و شاهد (۵۰ نفر) تقسیم شدند، انجام گرفت. به گروه شاهد پلاسبو و به گروه مورد ۲۰ قطره خوراکی سوپرمینت ۳۰ دقیقه قبل از کولونوسکوپی خورانده شد. پس از عمل کولونوسکوپی با استفاده از پرسشنامه استاندارد، میزان رضایتمندی بیمار و تیم کولونوسکوپی بررسی شد. داده ها توسط نرم افزار ۱۱,۵ SPSS و آزمون های توصیفی و تحلیلی (تی مستقل-همبستگی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در گروه شاهد ۲% اطفال و در گروه مورد ۹/۵۴% اطفال با درجه عالی رضایت داشته اند. به علاوه در گروه مورد درجه رضایت تیم کولونوسکوپی ۷/۶۴% بوده که به طور معنی داری با گروه شاهد که ۲% بوده تفاوت داشته است (۰۵/۰P< ). میانگین میزان درد در گروه شاهد ۸۵/۱±۶۰/۵ و در گروه مورد ۷۰/۱±۲۰/۴ بود که این تفاوت معنی دار می باشد(۰۵/۰P< ). نتیجه گیری: قطره سوپرمینت بر کاهش درد در حین عمل کولونسکوپی کودکان تاثیر مثبت داشت. لذا تجویز اسانس نعناع به کودکان حین عمل کولونوسکوپی باعث افزایش رضایتمندی بیمار و تیم کولونوسکوپی می شود.

چکیده زمینه و هدف: عدم مدیریت صحیح فاضلاب و ر‌ها کردن فاضلاب تصفیه نشده به محیط زیست حاکی از نیاز به مدیریت صحیح پساب و جلوگیری از ایجاد اثرات ناگوار بر انسان و محیط زیست می باشد. بنابراین مدیریت صحیح فاضلاب یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی می‌باشد که بدون آگاهی از وضعیت راندمان سیستم تصفیه نمی توان قضاوت درستی از سیستم داشت. در این بررسی عملکرد سیستم لجن فعال تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد در زمینه ی حذف مواد آلی و نوترینتها مورد سنجش و بررسی قرار گرفته است. مواد و روش‌کار: پژوهش حاضر توصیفی- مقطعی بوده وراندمان حذف مواد آلی و نوترینتها را در سیستم لجن فعال مورد بررسی قرار می دهد. بدین‌منظور، نمونه‌ها در دو محل از سیستم بصورت دو بار در هر ماه طی شش ماه برداشت شدند و مقدار حذف مواد آلی و نوترینتها با سنجش CODوBOD۵، نیترات، نیتریت و فسفات کل انجام‌گرفت و سپس نتایج با آنالیزهای آماری تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج، متوسط غلظت COD و BOD۵ در ورودی و خروجی را به ترتیب ۳۱/۵۰۳، ۳۵/۱۷۷، ۲۹/۵۸ و ۸۲/۲۸ میلیگرم بر لیتر نشان داد. در خصوص رفتار تغییرات نوترینت ها، متوسط غلظت نیترات، نیتریت و فسفات کل در ورودی و خروجی به ترتیب ۶۷/۲۲، ۲۰۹/۰، ۲۸/۲۲ و ۴۷/۷، ۱۵/۰، ۴۵/۱۱ میلیگرم بر لیتر بدست آمد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد بدلیل شرایط مناسب جوی و طراحی، درصد حذف مواد آلی نوترینتها آن مناسب بوده که موجب کاهش چشمگیر آلودگی شده و راندمان کافی جهت برآوردن استانداردهای خروجی پساب فراهم می‌آورد.

زمینه و هدف: استفاده از شاخص های کیفی در مدیریت منابع آب به عنوان یک ابزار مدیریتی قوی برای تصمیم گیری های مربوطه توصیه گردیده است. با توجه به اهمیت دریاچه سد مخزنی شیرین دره که بخش مهمی از آب آشامیدنی شهرستان بجنورد را تامین می نماید، این مطالعه با هدف ارزیابی کیفی آب این دریاچه و تعیین روند تغذیه گرایی دریاچه در سال ۹۲ صورت گرفت.

مواد و روش­کار: مطالعه حاضر پژوهشی توصیفی مقطعی- تحلیلی می­باشد، که با نمونه­برداری در طول ۱۲ ماه سال ۱۳۹۲ از ۷ ایستگاه انجام گرفت و پارامترهای کیفی اندازه­گیری شده شامل: pH DO,BOD,TS,، نیترات، فسفات، دما، کدورت و کلیفرمهای مدفوعی بوده است. داده ها با استفاده از شاخص کیفیت آب NSFWQI  تجزیه و تحلیل گردید.

یافته ها: براساس شاخص NSFWQI در بین ایستگاههای مورد مطالعه در طی یک سال بهترین کیفیت مربوط به ایستگاه شماره ۴ با امتیاز ۶۹ می باشد و بدترین کیفیت مربوط به ایستگاه شماره ۱ با امتیاز ۶۵ می باشد. بر اساس ماه بهترین کیفیت مربوط به ماه بهمن و دی با امتیاز ۷۰ می باشد و بدترین کیفیت مربوط به تیر ماه با امتیاز ۶۰ می باشد.

نتیجه گیری: نتایج شاخصNSFWQI  نشان داد که آب موجود در سد مخزنی شیرین دره در ماه­های سرد سال کیفیت مناسبتری نسبت به ماه­های گرم سال جهت تامین آب شرب برای شهر دارا می باشد.

واژه­های کلیدی: سد مخزنی بجنورد، کیفیت آب، شاخص کیفی

زمینه و هدف: استفاده گسترده از رنگ ها اغلب منجر به بروز مشکلاتی چون آلودگی محیط زیست بصورت تخلیه فاضلابهای رنگی به محیط زیست و نیز ورود پساب های رنگی به آبهای پذیرنده می­شوند؛ وجود رنگ سبب جلوگیری از نفوذ نور خورشید به داخل آب شده و در نتیجه سبب اختلال در فرآیندهای فتوسنتتیک در آبهای سطحی می­شود. لذا هدف از این مطالعه تعیین کارایی و اثر بخشی نانو ذرات اکسید منیزیم در حذف رنگ راکتیو یلو ۳ از محیط های آبی بود.

مواد و روش کار: این مطالعه از نوع تجربی آزمایشگاهی بوده که در آن اثر متغیرهای تاثیر گذار در کارایی حذف رنگ از فاضلاب سنتتیک مورد بررسی قرار گرفت. از جمله پارامترهای مورد بررسی، اثر pH (۹،۷،۵) زمان تماس واکنش (۳۰، ۶۰ و۹۰ دقیقه) ، دوز جاذب (۱/۰، ۲/۰ و ۳/۰ گرم) و غلظت اولیه رنگ (۳۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی گرم در لیتر) می باشد.  

یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد با افزایش زمان تماس، غلظت جاذب و کاهش غلظت رنگ، راندمان حذف افزاریش پیدا کرد بطوریکه بیشترین راندمان حذف رنگ در ۷= pH (%۵۵)، مقدار جاذب ۳/۰ گرم (%۳۶/۹۶)، غلطت رنگ ۳۰ میلی گرم در لیتر (%۸۶) و زمان تماس ۹۰ دقیقه (%۲/۶۲) بدست آمد.

نتیجه گیری: کارایی بیش از ۹۰ درصدی جاذب تهیه شده در حذف رنگ از محیط آبی نشان داد که می توان از آن بعنوان یک جاذب موثر در فرایندهای تصفیه استفاده نمود. لذا استفاده از این تکنیک جهت حذف آلاینده های رنگی از محیط های آبی پیشنهاد می گردد.

واژه های کلیدی: نانو ذرات، اکسید منیزیم، راکتیو یلو۳، محیط آبی

زمینه و هدف: آب استخرها در اثر اضافه شدن موادی از بدن شناگران مانند مو و میکروب­های فلور دستگاه تنفسی آلوده می­شود. در صورت کافی نبودن مراحل تصفیه، آب استخر ناقل خوبی برای انواع بیماری­های مختلف می­باشد. این مطالعه در راستای ارزیابی کیفیت آب چشمه آبگرم صورت گرفت.

مواد و روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقطعی می­باشد. در این مطالعه نمونه برداری در سه ماه و به صورت دو بار در ماه به روش مرکب در طی ماه­های تیر تا شهریور از داخل استخر و منبع آبگرم برداشت گردید. در این مطالعه میزان کلر آزاد باقیمانده، دما، pH، کدورت، ORP،DO ،EC ، آزمایشات مربوط به توتال و فیکال کلیفرمها، استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا،HPC  مطابق مرجع بین المللی"روشهای استاندارد برای آزمایشات آب و فاضلاب" انجام و در نهایت داده های بدست آمده توسط نرم افزارهای Excel و SPSS۱۶ مورد آنالیز قرار گرفت.

یافته ها: نتایج نشان داد میانگین دما در استخر بالاتر از حد استاندارد و میانگینpH  در حد استاندارد می­باشد. نتایج نشان می­دهد در ماه­های مرداد و شهریور بیشترین آلودگی کلیفرم­ها در استخر درتیر ماه بیشترین آلودگی مریوط به سودوموناس آئروژینوزا بوده است.

نتیجه گیری: آلودگی آب چشمه آبگرم در برخی از دوره ها بالاتر از حد استاندارد می باشد که می­تواند ناشی از عواملی همچون عدم کفایت کلرزنی، تصفیه ناکافی و یا نامناسب بودن نقاط کلرزنی باشد. لذا مدیریت مناسب و پایش مداوم آبهای گرم معدنی امری لازم به منظور حفاظت بهداشت عمومی به شمار می آید.

زمینه و هدف: سل یک بیماری باکتریال است که بوسیله مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می شود. سل ریوی بیش از ۸۰% موارد سل را تشکیل می دهد. با وجود دسترسی به درمان مؤثر برای بیماری سل ریوی، زمان منفی شدن اسمیر خلط بیماران مبتلا تحـت تـأثیر عوامل مختلف، مطابق انتظار نیست. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر بر دوره زمانی منفی شدن اسمیر خلط بیماران سل ریوی در استان خراسان شمالی می باشد.

مواد و روش کار: مطالعه حاضر یک کوهورت تاریخی است که در آن همه موارد مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت استان خراسان شمالی، طی سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴، وارد مطالعه گردیدند. اطلاعات بیماران از نرم افزار ثبت بیماران و همچنین دفاتر ثبت سل موجود در مراکز بهداشت استخراج گردید. ارتباط طول دوره زمانی منفی شدن اسمیر خلط بیماران با عوامل موثر بر آن با آزمون رگرسیون لجستیک رتبه ای و با پیامد درمان با استفاده ار رگرسیون لجستیک چند گانه تعیین گردید.

یافته ها: در پایان ماه دوم درمان، میزان منفی شدن اسمیر خلط ۶/۷۲% بود. داشتن اعتیاد در افراد شانس منفی نشدن اسمیر خلط در پایان ماه ششم را ۱۵۱/۳ برابر می‎کند (۰۳۴/۰p=) و همچنین افزایش چگالی باسیل نیز رابطه معنی دار با طول دوره زمانی منفی شدن اسمیر خلط نشان داد )۰۰۱/۰ (p<.

نتیجه گیری: یافته های نشان داد طول دوره زمانی منفی شدن اسمیر خلط در بیماران در پایان ماه دوم درمان، نشان دهنده دست نیافتن به میزان مورد انتظار درمان بیماران مسلول در جامعه مورد مطالعه است.