مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف: الگوی غالب مصرف مواد مخدر در جامعه ایران در چند دهه گذشته تریاک و شیره بوده است ولی در چند سال اخیر تغییر الگوی مصرف از مواد سنتی به سمت مواد صنعتی بصورت نگران کننده ای رو به افزایش است. با توجه به تغییر الگوی مصرف در سوءمصرف مواد متامفتامین و کراک و هرویین پژوهش حاضر در پی بررسی باورهای غیرمنطقی وخصوصیات شخصیتی در زنان مصرف کننده مواد مخدر سنتی و صنعتی می باشد. مواد و روش کار: به ۱۱۹ نفر از زنان مراجعه کننده به مرکز بهزیستی، مراکز ترک اعتیاد و مرکز اقامتی میان مدت شیروان که ۵۹ نفر معتاد به تریاک و ۶۰ نفر معتاد به شیشه بودند پرسشنامه باورهای غیر منطقی جونز و خصوصیات شخصیتی نئو داده شد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS ۱۵ و توسط آزمون آماریT استودنت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که در خرده مقیاس های کمال گرایی و اجتناب از مسائل و واکنش به ناکامی، گروه مصرف کننده مواد صنعتی نمرات بالاتری کسب نمودند. درباره خصوصیات شخصیتی هم افراد معتاد به شیشه نمرات بالاتری را در مقیاس با وجدان بودن و دلپذیر بودن به دست آوردند ( ). نتیجه گیری: دو گروه مصرف کننده مواد مخدر سنتی و صنعتی فقط در چند خرده مقیاس باورهای غیرمنطقی با یکدیگر تفاوت داشتند و در نمره کل تفاوتی دیده نشد.

چکیده زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای مصرف مواد مخدر در ایران و عوارض خانوادگی و اجتماعی و مرگ و میر، این مطالعه با هدف مقایسه میزان مرگ و میر ناشی از مواد مخدر از ابتدای سال ۱۳۸۷ تا آخر سال ۱۳۹۱ پایه ریزی شد. مواد و روش کار: در یک مطالعه مقطعی-تحلیلی کلیه موارد مربوط به مرگ و میر مرتبط با مواد مخدر از میان اجساد ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی استان خراسان شمالی از ابتدای سال ۸۷ تا اول ۹۱ استخراج و در چک لیست پژوهشگر ساخته بر اساس اطلاعات ثبت شده از پزشک قانونی درج شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۴ و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی ،میانگین و فراوانی درصدی) و آزمون خی دو مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: از بررسی یافته های پژوهشی مشخص گردید از ۱۷۶ مورد مرگ بر اثر مواد مخدر،۶/۸۸% مربوط به جنس مذکر بوده است. میانگین سنی کل افراد نیز ۳۴/۱۴ ±۸۲/۳۴ بود. اکثر افراد بی سواد و از نظر شغل بیکار بودند. ۷۵% افراد سابقه مصرف سیگار داشتند. مصرف تریاک و شیره با ۷/۴۳% بیشترین دخالت را در مرگ افراد داشت. در نهایت از کل ۱۷۶ مورد، ۳۴ نفر ( ۴/۱۹ درصد) آن در سال ۱۳۸۷، ۳۹ نفر (۲/۲۲ درصد) در سال ۱۳۸۸ ،۳۳ نفر( ۸/۱۸ درصد) در سال ۱۳۸۹، ۲۵ نفر (۲/۱۴درصد) در سال ۱۳۹۰ و ۴۴ نفر (۴/۲۵ درصد) آنها در سال ۱۳۹۱ روی داده است. همچنین بین سال های متوالی از نظر مرگ بر اثر مواد تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در بین مردان و در سنین جوانی و افراد بیکار و بی سواد شیوع بالاتری داشته است.

چکیده زمینه و هدف: افسردگی از جمله اختلالاتی است که پرسنل درمانی به علت مواجهه با استرس هایی نظیر مرگ و میر بیماران در خطر بروز آن می باشند و منجر به اختلال در عملکرد شغلی، روابط اجتماعی و بین فردی می شود. با توجه به اهمیت مسأله افسردگی و کارآمدی کارکنان بیمارستان، این مطالعه به مقایسه میزان افسردگی در کارکنان بخش اعصاب و روان با کارکنان سایر بخش های بیمارستان امام رضا(ع) شهرستان بجنورد پرداخت. مواد و روش کار: جامعه آماری را کارکنان شاغل در بخش های مختلف بیمارستان امام رضا بجنورد بجز بخش اداری و درمانگاه تخصصی تشکیل می دهند که به روش سرشماری ۱۲۶ نفر را مورد بررسی قرار دادیم .ابزار پژوهش شامل پرسشنامه افسردگی بک بود که روایی و پایایی آن به تأیید رسیده بود.داده ها پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته‌ها: آزمون آماری تحلیل واریانس یک راهه نشان داد در سطح معنی داری ۹۵% بین نمره افسردگی در بخش های مختلف تفاوت معنی داری مشاهده نشد,۹۳از کل افراد مورد مطالعه نفر یعنی ۸/۷۳ درصد دارای افسردگی جزیی، ۱۸ نفر یعنی ۳/۱۴ درصد دارای افسردگی خفیف، ۹ نفر یعنی ۱/۷ درصد دارای افسردگی متوسط و ۶ نفر یعنی ۸/۴ درصد دارای افسردگی شدید بودند. نمره کل افسردگی با ساعات کاری و ساعات شیفت شب ارتباط معناداری نشان نداد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد بین کارکنان بخش های مختلف از نظر افسردگی تفاوت معنی داری وجود نداشت.

چکیده زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از چهار بحران تهدید کننده بشر در کنار بحران های زیست محیطی، هسته ای و جمعیتی است. ایران از جمله کشور هایی است که به واسطه همجواری با افغانستان، بزرگترین تولید کننده تریاک و هرویین در جهان در زمره کشور های درگیر با معضل اعتیاد قرار دارد. درحال حاضر حدود ۲ میلیون نفر معتاد در کشور وجود دارد که این معضل را در اولویت های اصلی بهداشتی و اجتماعی قرار داده است. مواد و روش کار: این یک مطالعه مقطعی است که در بازه زمانی ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲ انجام شده است. تمامی افراد معتاد تحت درمان در مراکز درمان اعتیاد خراسان شمالی از طریق مصاحبه روانشناسان مراکز تحت ارزیابی قرار گرفتند و چک لیست ثبت اطلاعات دموگرافیک، اجتماعی-اقتصادی، روش های سوء مصرف مواد و نوع مواد مصرفی و سایر موارد مرتبط با آن تکمیل گردید. برای مقایسه متغیرهای کیفی در دو جنس از آزمون کای دو و برای مقایسه متغیرهای کمی متناسب با توزیع متغیر از آزمون های تی مستقل و من ویتنی استفاده شده است. داده های مورد نظر با نرم افزار SPSS ۱۱,۵ تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: در این مطالعه ۷۳۴۲ نفر از سوء مصرف کنندگان مواد مخدر که تحت درمان در مراکز درمان نگهدارنده با متادون بودند، مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد ۵/۸۲ درصد مرد و۵/۱۷ درصد زن بودند. ۵/۸۷ درصد بیماران مورد مطالعه متاهل و ۶/۶ درصد مجرد و ۹/۵ درصد مطلقه بودند. ۹۵ درصد بیماران سابقه مصرف تریاک و ۱۴ درصد علاوه بر تریاک مصرف هرویین و کراک و ۸/۲ درصد سابقه مصرف شیشه داشتند. نتیجه گیری: به نظر میرسد که تفاوت های بارزی میان الگوی جمعیت شناختی مراجعه کنندگان به مراکز درمان نگه دارنده با گروه های دیگر بیماران مبتلا به اعتیاد وجود داشته باشد که این تفاوت در سن و نسبت مراجعه زنان بارزتر است.

زمینه و هدف: خودکشی یکی از عوامل مهم مرگ و میر در جهان است و به عنوان یک مشکل بزرگ بهداشتی برای بسیاری از کشورها در نظر گرفته شده است. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های دموگرافیک اقدام کنندگان به خودکشی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان می باشد.

مواد و روش کار: پژوهش حاضر مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی می باشد. نمونه مورد بررسی کلیه مراجعین به مرکز اورژانس بیمارستان امام رضا (ع) شهرستان بجنورد در سال ۱۳۹۳ را شامل می شود که به تشخیص روانپزشک اقدام به خودکشی کرده بودند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت برای تحلیل داده ها از آزمون مجذور کای استفاده گردید.

یافته ها: در این مطالعه ۲۸۱ نفر مورد بررسی قرارگرفتند. ۲/۳۵% این افراد مرد و ۸/۶۴% زن بودند. میانگین سنی افراد مورد بررسی ۰۷/۹±۲۴ سال بود بین متغیرهای جنسیت، تاًهل و گروههای سنی با علت اقدام به خودکشی از نظر آماری رابطه معنی دار مشاهده شد بیشترین روش مورد استفاده برای اقدام به خودکشی خوردن قرص بود و شایع ترین داروهای مورد استفاده بنزودیازپین ها می باشد مشاجره با همسر یا خانواده به عنوان شایع ترین دلیل ذکر شده توسط بیماران برای اقدام به خودکشی بود.

نتیجه گیری: لازم است در سیاست گذاری های کشور به موضوع دسترسی بالای افراد جامعه به داروهای مختلف توجه بیشتری شود، همچنین از طریق رسانه ها و رابطین بهداشت در مورد مدیریت و کنترل میزان داروها در هر منزل اطلاع رسانی و آموزش داده شود تا دسترسی افراد پرخطر به داروهای خطرناک وکشنده کمتر اتفاق بیافتد.

واژه های کلیدی: اقدام به خودکشی، داروها، روش اقدام به خودکشی

زمینه و هدف: بر طبق گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران، در حال حاضر در ایران ۶۵۷ هزار بیمار وابسته به مواد، تحت درمان نگهدارنده می باشند. هدف از این مطالعه مقایسه میزان ماندگاری درمان در سه روش درمان نگهدارنده با متادون، تنتور اپیوم و بوپره نورفین در بیماران مراکز ترک اعتیاد شیروان می باشد. لازم به ذکر است که درمان با تنتور اپیوم تنها در ایران انجام می شود و سنجش میزان موفقیت در این روش از موضوعات چالش برانگیز می باشد.

مواد و روش کار:  این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی می باشد. جامعه مورد پژوهش تمام بیماران فعال و خارج شده از درمان در سال ۱۳۹۴ در ۶ مرکز خصوصی و دولتی درمان اعتیاد شهرستان شیروان می باشد. این مطالعه به صورت نمونه گیری در دسترس و با همکاری روانشناسان مراکز انجام شد و اطلاعات لازم از طریق مصاحبه و تکمیل چک لیست گردآوری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای مقایسه ارتباط بین متغیرهای کیفی از آزمون کای دو استفاده شد.

یافته ها: میزان ماندگاری در درمان با متادون ۵/۸۴% و در بوپره نورفین معادل ۸/۷۱% و در اپیوم معادل ۱/۹۰% می باشد. بین سه روش درمانی اختلاف معنا داری مشاهده شد به صورتی که درمان با تنتور اپیوم بالاترین میزان ماندگاری را داشت.

نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که میزان ماندگاری در درمان با تنتور اپیوم بالاتر از دو روش دیگر می باشد . اگر به اهداف برنامه کاهش آسیب تمرکز داشته باشیم ، این نتایج نشان می دهد که درمان با تنتور اپیوم، با وجود ادامه مصرف تریاک می تواند میزان آسیبهای اجتماعی اعتیاد را به طور چشم گیری کاهش دهد.

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف، تاثیر آموزش گروهی جرات ورزی بر عزت نفس و احساس تنهایی دخترانی که والدین وابسته به مواد مخدردارند مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش کار: این مطالعه آزمایشی و طرح پژوهش پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی دارای والدین معتاد شهر بجنورد که در سال ۹۳-۹۲ مشغول به تحصیل بوده اند. ۶۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند. عزت نفس و احساس تنهایی آزمودنی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت و مهارت جرات ورزی بعنوان متغیر مستقل بر روی گروه آزمایش اعمال گردید (بصورت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای).

یافته ها: تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و گروه گواه وجود دارد، بدین معنا که آموزش مهارت جرات ورزی موجب تغییر معنادار در میانگین نمرات عزت نفس و احساس تنهایی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه گردید.

نتیجه گیری: آموزش مهارت جرات ورزی می‌تواند به عنوان یک روش مداخله‌ای مفید برای مشکل عزت نفس و احساس تنهایی دانش‌آموزانی که والد معتاد دارند، به کار رود.