زمینه و هدف: توده های گردنی جزو شکایات شایع بیماران مراجعه کننده به کلینیک های گوش ، حلق و بینی است که طیف وسیعی از تشخیص های افتراقی ناشی از بیماریهای موضعی، متاستاتیک و سیستمیک را در برمی گیرد که علاوه بر اینکه بیمار را مضطرب می سازد، در مواردی برای کادر پزشکی نیز یک مشکل تشخیصی محسوب می شود. مواد و روش کار: در یک مطالعه مقطعی در سال ۹۲-۱۳۹۰ پس از حذف ۵۸ بیمار مبتلا به عفونت حاد گردنی، ۲۰۳ بیمار(۹۳ زن و ۱۱۰ مرد) با توده گردنی مشخص که به درمانگاه گوش حلق و بینی بیمارستان امام رضا ع در مشهد مراجعه کرده بودند، از نظر بالینی به لحاظ متغیرهای دموگرافیک و محل، تعداد، قوام، چسبندگی، حساسیت و ارتباط ضایعه با سایر ارگانها، پاتولوژی آن و مدت بیماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. برخی از بیماران طی بررسی تحت FNA و آندوسکوپی قرار گرفتند و تشخیص قطعی ضایعه بر اساس نتیجه بیوپسی مشخص گردید. یافته ها: شایع ترین پاتولوژی مشاهده شده در مردان به ترتیب SCC(۳۸/۳۷ درصد)، سیالادنیت (۲۱/۱۱ درصد) و کیست مجرای تیروگلوسال (۵/۷ درصد) و در زنان به ترتیب سل (۸۹/۱۸ درصد)، SCC (۵۵/۱۵ درصد) و گواتر مولتی ندولر (۸/۷ درصد) بود. یافته ها نشان داد بین جنسیت و ضایعه نئوپلاستیک ارتباط معنی داری وجود داشت (۰۵/۰P<)، یعنی احتمال نئوپلاستیک بودن توده گردنی در مردان بیشتر از زنان بود. با افزایش سن میزان ضایعات نئوپلاستیک افزایش می یافت (۰۵/ ۰ P<). نتیجه گیری: پس از حذف علل التهابی شایع ترین پاتولوژی در مردان SCC و در زنان سل می باشد که غالبا به ترتیب در زنجیره لنفاوی ژوگولودیگاستریک و مثلث خلفی گردن دیده می شود.
