مجله دانشگاه علوم پزشکی

زمینه و هدف: بیماری سالک در ۸۸ کشور جهان آندمیک است و ۳۵۰ میلیون نفر در جهان در معرض خطر این بیماری قرار دارند با توجه به اهمیت آموزش جمعیت‌های بزرگ، این مطالعه با هدف تعیین تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل بزنف بر رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری سالک در خانواده‌های تحت پوشش رابطین سلامت شهر جاجرم انجام شد.

مواد و روش‌کار: در این مطالعه نیمه تجربی ۶۰ رابط بهداشتی و ۱۲۰ سرپرست خانوار ساکن در شهر جاجرم در سال ۱۳۹۲ به روش نمونه‌گیری دو مرحله‌ای انتخاب شدند. مداخله آموزشی با استفاده از مدل طراحی‌شده بزنف بر روی رابطین صورت گرفت و تأثیر مداخله بر روی سرپرست خانوارها از طریق جمع‌آوری داده‌ها قبل و بعد از مداخله با استفاده از پرسشنامه سنجیده شد. داده‌ها از طریق نرم‌افزار آماری SPSS۱۶ و آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی مستقل، تی زوج، من ویتنی، کای اسکوئر و ویلکاکسون) تجزیه‌ و تحلیل شد.

یافته ها: میانگین نمرات مربوط به آگاهی، نگرش، قصد رفتار، عوامل قادر کننده و رفتار سرپرست خانوارهای تحت پوشش رابطین بعد از مداخله آموزشی در گروه مداخله به‌طور معنی‌داری افزایش داشت. همچنین بعد از مداخله آموزشی تأثیر همسر، روحانی محل، رابطین بهداشتی و کارکنان بهداشتی بر سرپرست خانوارها بین گروه مداخله و شاهد تفاوت معنی‌داری داشتند.

نتیجه‌گیری: مدل آموزشی بزنف منجر به تغییر رفتار آموزشی و انجام اقدامات پیشگیرانه در خانواده‌های تحت پوشش رابطین شده است. لذا پیشنهاد می‌شود در برنامه‌ریزی و مداخلات از این مدل جهت آموزش خانواده درزمینه پیشگیری از بیماری سالک استفاده شود.

واژه های کلیدی: مدل بزنف، سالک، رابطین سلامت، مداخله آموزشی

زمینه و هدف: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماری لیشمانیوز جلدی از مشکلات بهداشتی جهان به ‌خصوص در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری می‌باشد. یکی از راه‌های مؤثر در کنترل و پیشگیری این بیماری آموزش به افراد جامعه است که رابطین سلامت می‌توانند نقش مؤثری در این زمینه ایفا نمایند لذا هدف از این مطالعه بررسی دانش، نگرش و عملکرد رابطین سلامت در مورد لیشمانیوز جلدی شهرستان اسفراین می‌باشد.

مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی–تحلیلی بر روی ۳۱۳ نفر از رابطین شهرستان اسفراین به ‌صورت سرشماری انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌ای که روایی و پایایی آن سنجیده شده بود، جمع‌آوری، سپس توسط نرم‌افزار آماری SPSS۱۶  و آزمون‌های آماری تی‌تست و کای‌دو تجزیه ‌‌و‌ تحلیل شدند.

یافته ها: در این مطالعه ۱۰۰ درصد افراد شرکت‌کننده زن بودند، ۷۷ درصد متأهل بودند و ۸۲/۷۶ درصد ساکن روستا بودند. میانگین نمره رابطین سلامت در مورد بیماری لیشمانیوز جلدی در زمینه دانش ۷۶/۲±۹۹/۱۱، نگرش ۸/۱۹± ۶۱/۵۱ و عملکرد ۴۷/۵± ۸۳/۱۴ بود. سطح دانش ۶/۸۶ درصد افراد متوسط بود و به ترتیب ۱/۵ درصد و ۶/۳۲ درصد افراد دارای نگرش و عملکرد متوسطی بودند. کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی اولویت اول ۴/۵۳ درصد افراد جهت دریافت اطلاعات در زمینه بیماری لیشمانیوز جلدی بود. بین شغل با دانش و نگرش همچنین بین محل سکونت با نگرش و عملکرد رابطین سلامت رابطه آماری معنی‌دار وجود داشت) ۰۵/۰. (P<

نتیجه‌گیری: با توجه به دانش نسبتاً مناسب رابطین سلامت شهرستان اسفراین در مورد بیماری لیشمانیوز جلدی و اهمیت این گروه در فعالیت‌های بهداشتی، لازم است مسئولین اقدامات آموزشی مناسب جهت بهبود عملکرد رابطین سلامت در جامعه انجام دهند.

واژه‌های کلیدی: دانش، نگرش، عملکرد، رابطین سلامت، لیشمانیوز جلدی