مقدمه: هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر تمرین هوازی و مصرف مکمّل نانوسلنیوم بر ژن‌های فاکتور هسته‌ای تقویت‌کننده زنجیره سبک کاپا از لنفوسیت‌های B فعال‌شده (NF-κB)، پروتئین کیناز فعال‌شده با میتوژن P۳۸ (P۳۸-MAPK) و بیان ژن فاکتور رشد تغییردهنده بتا (TGF-β) در بافت ریه رت‌های نر تحت القای عصاره دود سیگار (CSE) است.
روش کار: پژوهش حاضر از نوع تجربی بود. ۴۰ سر رت نر سالم نژاد ویستار ۶ هفته‌ای با میانگین وزنی ۲۲۰-۲۰۰ گرم به ۵ گروه شامل گروه کنترل سالم، کنترل بیمار، بیمار+ نانوسلنیوم، بیمار+ تمرین هوازی تناوبی یا AIT و بیمار+ ترکیب تمرین و مکمّل نانوسلنیوم تقسیم شدند. برای گروه بیمار، عصاره دود سیگار هر هفت روز یک‌بار تزریق شد (۱۵۰ میکرولیتر با تزریق صفاقی، ۱ روز در هفته به مدت ۶ هفته). مکمّل نانوسلنیوم نیز به میزان ۵/۲ میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به‌صورت گاواژ، ۳ روز در هفته به مدت ۶ هفته به حیوانات گروه مکمّل خورانده شد. تمرین هوازی تناوبی نیز ۴۹ دقیقه در روز، ۵ روز/هفته به مدت ۶ هفته به‌صورت تناوبی برای گروه تمرین انجام شد.
یافته‌ها: عصاره دود سیگار موجب افزایش معنی‌دار بیان ژن‌های P۳۸-MAPK/NF-κB و TGF-β در ریه رت‌ها نسبت به گروه کنترل سالم شد (۰۵/۰P<). درنتیجه، آزمون تحلیل واریانس دوراهه اثر خالص تمرین (۰۵/۰P<) و اثر خالص مکمّل (۰۵/۰P<) معنی‌دار، اما اثر تعاملی تمرین مکمّل برای ژن‌های P۳۸-MAPK و NF-κB معنی‌دار نبود (۰۵/۰P>). درمقابل، اثر خالص تمرین، اثر خالص مکمّل و اثر تعاملی برای بیان ژن TGF-β معنی‌دار نبود (۰۵/۰P>).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد ۶ هفته تمرین یا مکمّل می‌تواند در کنترل تخریبات سلولی ناشی از دود سیگار، به‌ویژه مسیر P۳۸-MAPK/ NF-κB، در بافت ریه مؤثر باشد. اما ازآنجایی‌که اثر تعاملی تمرین و مکمّل بر این مسیر معنی‌دار نبود، مطالعات بیشتر با دُز و دوره‌های زمانی متفاوت موردنیاز است.
