مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف: بررسی سمیت نانوذرات قبل از توسعه هرچه بیشتر صنعت نانوتکنولوژی ضروری است. در این مطالعه به بررسی سمیت نانوذرات ZnO با استفاده باکتری‌های موجود در لجن فاضلاب پرداخته شده است. مواد و روش کار: محلول استوک نانوذرات ‌(g/l۱۰) توسط محیط کشت مولرهینتون آگار رقیق شد تا غلظت‌های mg/l۶۰۰۰- ۵ از آن بدست آید. از هریک از این غلظت‌ها، سه پتری دیش تهیه گردید و باکتری‌های خالص‌سازی شده بر روی آن‌ها، کشت داده شدند. سپس درصد بازدارندگی رشد با مقایسه نمونه‌های حاوی نانو ذرات و نمونه‌های شاهد تعیین گردید. این اطلاعات با استفاده از آنالیز پروبیت در نرمافزار SPSS ver ۱۶,۰ آنالیز شد و براساس آن غلظت موثر ۵۰% (EC۵۰)، غلظت بدون بازدارندگی رشد (NOEC) و ۱۰۰% بازدارندگی رشد تعیین گردید. یافته ها: میزان EC۵۰ نانوZnO با استفاده از اشرشیاکلی، باسیلوس‌سوبتیلیس، استافیلوکوک‌اورئوس و پسودوموناس‌آئروژینوزا به‌ترتیب ۷/۱۸۱، ۴/۶۵۶، ۹/۹۳ و mg/l۸/۹۳۵ بود. همچنین مشخص گردید سمیت نانوZnO تا حد زیادی بالا بوده به ‌طوری که محاسبه NOEC نشان داد که کمترین ذره از این نانو ذره برای تمام باکتری‌های مورد آزمایش سمی بوده و به همین دلیل NOEC برای این باکتری‌ها صفر محاسبه شد. نتایج ۱۰۰%بازدارندگی رشد نشان داد که در غلظت mg/l۲۸۱۳ از نانوZnO ۱۰۰% بازدارندگی رشد برای همه باکتری‌ها رخ می دهد. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد در بین چهار باکتری مورد آزمایش، جهت تعیین سمیت نانوZnO ا. اورئوس و جهت کاربردهای ضدباکتریایی پ. آئروژینوزا اندیکاتورهای مناسبی هستند.