مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف: جنس اسکوتلاریا 300 گونه دارد که 10 گونه آن بومی ایران است. از این جنس در درمان بیماری‌های مختلف از جمله سرطان استفاده می‌شود و فلاونوئید‌های آن اهمیت درمانی دارند، گیاه Scutellaria pinnatifida یکی از گونه‌های بومی ایران از این جنس می‌باشد که تاکنون گزارشی از مواد تشکیل دهنده ریشه این گونه انجام نگرفته و در این بررسی برای اولین بار فلاونوئیدهای ریشه آن مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روش کار: بعد از جمع آوری و خشک کردن ریشه‌های گیاه، با روش پرکولاسیون عصاره متانولی آن تهیه شد و سپس توسط روتاری تغلیظ و به وسیله دکانتور و حلال‌های غیر قابل اختلاط فراکسیونه شد و عصاره‌های هگزانی، دی کلرومتانی، اتیل استاتی، بوتانولی و آبی به دست آمد و عصاره دی کلرومتانی آن جهت خالص‌سازی و شناسایی مورد استفاده قرار گرفت. فلاونوئیدها به کمک روش‌های کروماتوگرافی ستونی و کروماتوگرافی لایه نازک استخراج شدند و اجزای جداشده توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا) HPLC-preparative) خالص سازی و با استفاده از روش‌های اسپکتروسکوپی 13C- NMR و1H-NMR تعیین ساختار شدند. یافته‌ها: دو ترکیب خالصwogonin و SkullcapflavoneII که از مشتقات فلاونوئیدها می‌باشند از گیاه Scutellaria pinnatifida به دست آمدند. نتیجه گیری: عمده ترکیبات ریشه گیاه S. pinnatifida مشتمل بر دو فلاونوئید wogoninو SkullcapflavoneIIاست، اگرچه این دو ترکیب قبلا از گونه های دیگر این جنس شناسایی شده اند ولی در این گونه برای اولین بار گزارش شده است، لذا این امر مطالعات بیشتر در زمینه فعالیت های بیولوژیکی عصاره‌ها و فلاونوئیدهای خالص شده از این گیاه را می‌طلبد