مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف : بین فاصله گرفتن نمونه خون شریانی و آنالیز آن بعلت ادامه متابولیسم هوازی و غیر هوازی در خون ممکن است تغییراتی در ترکیب گازهای خونی ایجاد شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر فاکتورهای زمان و دما بر میزان پارامترهای گازهای خون شریانی بیماران بعد از عمل جراحی قلب بوده است. مواد و روش کار : این مطالعه نیمه تجربی برای تعیین تغییرات ایجاد شده بر اثر زمان ودما روی 488 نمونه خون شریانی گرفته شده از 61 بیمار انجام شد. فاکتورهای فشار نسبی اکسیژن(Po2 )، فشار نسبی دی اکسید کربن( Pco2 )، PH و یون بیکربنات (Hco3)، در زمان 5، 15، 30 و 60 دقیقه مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه های خون به دو گروه تقسیم، تأثیر گذر زمان و دما در آنها بررسی گردید(با نگهداری نمونه ها در ظرف یخ و دمای محیط) در هر گروه تغییرات فاکتورها در صورت نرمالیتی با آزمون آنالیز واریانس با داده های تکراری (بونفرونی) و در غیر این صورت با آزمون های ناپارامتری (تست فریدمن) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سطح معنی داری آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها : نتایج نشان داد میانگین Po2 با گذر زمان (75/105 در برابر 94/106) در نمونه روی یخ بصورت معنی داری افزایش (001/0p=) ودر دمای محیط (86/103در برابر 48/97)، به صورت معنی داری (001/0p=) کاهش یافت. میانگینPco2 با گذر زمان در نمونه روی یخ تغییر نداشت اما در دمای محیط (بجز زمان 5 با زمان 15) به صورت معنی داری (02/0p=،001/0p≤) کاهش یافته بود. تغییراتHco3 در هر دو گروه با گذر زمان از نظر آماری معنی دار نبود. تغییرات PH روی یخ با گذر زمان معنی دار نبوده اما در دمای محیط معنی دار بود (001/0p=). نتیجه گیری : نتایج نشان داد گذر زمان و تغییرات دما می‌تواند بر نتایج گازهای خون شریانی تأثیر بگذارد. در نظر گرفتن دما و گذر زمان در نتایج آنالیز گازهای خون شریانی ضروری می‌باشد