مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف: در مدل رایج خطرهای متناسب کاکس یکی از فرضیات اساسی برقراری فرض استقلال میان زمان سانسور و زمان پیشامد می‌باشد. در مطالعات بالینی زمانی که سانسور به دلایلی همچون خروج فرد از مطالعه یا خطر رقابتی رخ می دهد همواره نگرانی در خصوص اعتبار نتایج مبتنی بر فرض استقلال سانسورها وجود دارد. ارائه راهکاری جهت بررسی فرض استقلال و نیز تعمیم مدل خطرهای متناسب کاکس در حالت عدم برقراری فرض استقلال مفید می‌باشد. مواد و روش کار: برای رسیدن به این هدف به معرفی تعمیمی از مدل خطرهای متناسب کاکس با استفاده از تابع مفصل می-پردازیم. این مدل امکان انجام آنالیز حساسیت، جهت بررسی فرض استقلال را فراهم می‌نماید. تعمیم تابع درستنمایی و برآورد پارامترها با یک روش عددی با استفاده از نرم‌افزار R انجام شد. در ادامه با استفاده از این مدل، برقراری فرض استقلال زمان سانسور و پیشامد در مجموعه داده‌های مربوط به بیماران دارای سرطان پستان که طی سال‌های 1380 تا 1388جهت درمان به بخش آنکولوژی بیمارستان‌های قائم (عج) و امید مراجعه نموده بودند مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: با استفاده از شبیه‌سازی ابتدا مناسب بودن مدل ارائه شده اثبات گردید سپس تاثیرات عدم برقراری فرض استقلال بین زمان سانسور و پیشامد بر روی برآورد پارامترها بررسی گردید. در مجموعه داده‌های واقعی برقراری فرض استقلال مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری:عدم برقراری فرض استقلال می‌تواند باعث نتایج اریب در مدل خطرهای متناسب کاکس گردد که میزان اریبی با میزان وابستگی میان سانسور و پیشامد ارتباط مستقیم دارد. در مجموعه داده‌های مربوط به بیماران دارای سرطان پستان مشخص گردید که تشخیص بیماری در مراحل اولیه نقش مهمی در موفقیت درمان و عدم عود بیماری‌دارد