Farjam E, Charoghchian Khorasani E, Afzalaghaee M, Peyman N. The Effect of Models and Theories in Educational Interventions on Puberty Physical Health among Adolescent Girls in Iran: A Systematic Review. North Khorasan University of Medical Sciences 2025; 17 (3) :31-39
URL:
http://journal.nkums.ac.ir/article-1-3262-fa.html
فرجام الهام، چارقچیان خراسانی الهام، افضل آقایی منور، پیمان نوشین. اثر مدلها و نظریهها در مداخلات آموزشی بر بهداشت جسمی بلوغ در نوجوانان دختر در ایران: یک مرور نظاممند. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. 1404; 17 (3) :31-39
URL: http://journal.nkums.ac.ir/article-1-3262-fa.html
1- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
2- گروه آموزش و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
3- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
4- گروه آموزش و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران ، peymann@mums.ac.ir
چکيده: (75 مشاهده)
مقدمه: بلوغ از نظر سلامتی بسیار حائز است زیرا عادات بهداشتی شکل گرفته در این دوران تاثیر قابل توجهی بر رفتارهای سلامتی در بزرگسالی دارد. آموزش نحوه مواجهه با فرآیند بلوغ، یک ضرورت برای عبور ایمن از این دوره حساس است، لذا؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات مبتنی بر مدلها و نظریههای آموزش بهداشت و ارتقای سلامت بر بهداشت جسمی بلوغ در دختران نوجوان انجام شده است.
روش کار: جهت بررسی مطالعات انجام شده، کلمات کلیدی مرتبط در پایگاههای اطلاعاتی بینالمللی PubMed، Scopus و web of science و پایگاههای داخلی؛ مگیران، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و موتور جستجو Google Scholar جستجو گردید و کلیه مطالعاتی که در این زمینه تا آخر اسفند 1402 چاپ شده بود، بدون محدودیت زمانی استخراج شد.
یافتهها:1930 مقاله مورد غربالگری قرار گرفت و 10 مقاله واجد شرایط وارد مطالعه شدند. مدل اعتقاد بهداشتی، نظریه رفتار برنامهریزیشده، مدل پرسید، مدل فرهنگی PEN-3 و نظریه منبع کنترل مدلهای مفهومی اصلی بودند. پرتکرارترین مدل بهکار رفته در مطالعات، مدل اعتقاد بهداشتی بود. در تمام مطالعات، آگاهی و رفتار بهداشت بلوغ، بهبود قابلتوجهی داشته است. این مدلها و نظریهها میتوانند در رفتارهایی مانند تغذیه مناسب در قاعدگی، استحمام، بهداشت ناحیه تناسلی و مراقبت از آکنه موثر باشند.
نتیجهگیری: نتیجه این مرور نظاممند نشان داد آموزش با داشتن یک چارچوب منطقی و علمی با استفاده از مدلها و نظریهها توانست آگاهی، نگرش و رفتار دانشآموزان دختر را در نسبت به مسائل بهداشت بلوغ جسمی و بهداشت قاعدگی بهبود ببخشد. یکی از مسائل مهم در آموزشها، در نظر گرفتن محیطهایی مانند مدرسه است، زیرا گروههای هدف بیشتر در دسترس قرار میگیرند. لذا باید آموزش جهت ارتقای بهداشت بلوغ در مدارس مورد توجه قرار گیرد.
نوع مطالعه:
مقالات مروری |
موضوع مقاله:
علوم پایه دریافت: 1403/7/9 | پذیرش: 1404/1/18 | انتشار: 1404/7/7