مجله دانشگاه علوم پزشکی

چکیده زمینه و هدف: بیماری لیشمانیوز احشایی از بیماریهای انگلی مهم است که در آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکای جنوبی به شکل اندمیک بروز می کند. این مطالعه به منظور شناسایی فون پشه خاکی ها که در انتقال این بیماری نقش دارند، در استان خراسان شمالی انجام شده است، تا بتوان با برنام هریزی اپیدمیولوژیکی و اقدامات حشره شناسی در جهت پیشگیری از بروز بیماری قدم برداشت. روش کار: این مطالعه یک پژوهش توصیفی است که به روش نمونه گیری تصادفی انجام یافت. به منظور انجام این پژوهش ، طی مطالعه مقطعی در فصل تابستان سال 1386 هر 15 روز یکبار، در روستاهای انتخابی در دو شهرستان بجنورد و مانه و سملقان صید پشه خاکیها با 3 روش تله چسبان، هندکچ (آسپیراتور) و تله پشه بندی با طعمه حیوانی (سگ) انجام گرفت. پشه خاکیهای صید شده در آزمایشگاه بعد از مونته دائم بر اساس کلید تشخیص پشه خاکیهای ایران شناسایی گردید. یافته ها: در مجموع تعداد 999 پشه خاکی از اماکن داخلی و خارجی شهرستان بجنورد و مانه وسملقان صید گردید که گون ههای %94) Phlebotmus papatasi ) و %6) Phlebotmus sergenti ) از اماکن داخلی و گونه های %52/8) P. papatasi )، P.sergenti ،(%4/2) S.dentata ،(%6/8) S.pawlowski ،(%6/1) P.kandelakii ،(%20/1) Sergentomyia sintoni %1/3) S.clydei ،(%0/6) P.mongolensis ،(%1) S.palestinensis ،(%1/9) ) و P.perfiliewi ،(%0/3) S.christophersi %0/6) P.alexandrei ،(%0/3) S.sumbarica ،(%3/9) ) از اماکن خارجی صید گردید. نتیجه گیری: در بین گونه های صید شده گونه P.kandelakii که به عنوان ناقل بیماری کالاآزار شناخته شده است با وفور متوسط از اماکن خارجی صید گردید.