مجله دانشگاه علوم پزشکی

زمینه و هدف: سوء‌مصرف مواد مخدر یکی از بحران‌های اجتماعی کشور می‌باشد. اخیراً الگوی مصرف در ایران به میزان زیادی تغییر یافته است و سوءمصرف کنندگان مواد خصوصا نسل جوان در پی تجربه مواد جدیدی مانند مت‌آمفتامین و کراک هستند. پژوهش حاضر بررسی سطح سامانه گرایش و بازداری رفتاری به عنوان یک عامل سبب ساز احتمالی در گرایش به سوء‌مصرف مواد می‌باشد.

مواد و روش‌کار: پژوهش حاضر از نوع مورد-شاهدی می‌باشد. نمونه‌های این تحقیق شامل 110 نفر مرد 20 تا 45 سال بودند که به سه گروه سالم، مصرف کننده مواد مخدر و مواد محرک تقسیم شدند، انتخاب نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری در دسترس بود. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه BAS/BIS گردآوری شد. این مقیاس شامل 20 پرسش خود گزارشی و دو زیرمقیاس است: زیر مقیاس BIS و BAS که به ترتیب شامل هفت آیتم و سیزده آیتم می‌باشد. تفاوت میان سطح سیستم فعالیت رفتاری(BAS)  و سطح سیستم بازداری رفتاری (BIS) در سه گروه بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با کمک SPSS18 به روش تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی انجام شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطحBAS  در مصرف کنندگان مواد محرک نسبت به دو گروه دیگر بالاتر است. همچنین بین سطح BAS مصرف کنندگان مواد محرک و مواد مخدر تفاوت معنا‌دار وجود داشت. اما بین سطح BIS گروه مصرف کننده مخدر و مصرف کننده مواد محرک تفاوتی دیده نشد.

نتیجه‌گیری: افراد مصرف کننده مواد محرک نسبت به مصرف کنندگان مواد مخدر و سالمBAS  حساس‌تری دارند و این امر آنها را به رفتارهای گرایشی مستعد‌تر می‌کند.

واژه‌های کلیدی: سوء ‌مصرف مواد، گرایش رفتاری، بازداری رفتاری