مجله دانشگاه علوم پزشکی

زمینه و هدف: شپش ازجمله انگل‌های خارجی می‌باشد که علیرغم ارتقاء سطح بهداشت و پیشرفت علوم‌پزشکی هنوز به‌عنوان یک معضل بهداشتی مطرح‌است. پدیکلوزیس در تمام نقاط دنیا از‌جمله ایران بخصوص در اماکن با تراکم جمعیت بالا و توام با فقر و عدم رعایت اصول بهداشت فردی به‌وفور مشاهده‌می‌شود. پدیکلوزیس در افراد موجب احساس حقارت و پستی، ایجاد تحریکات‌روانی، افسردگی و بی‌خوابی می‌شود. این مطالعه به‌منظور بررسی همه‌گیری پدیکلوزیس در مدارس ابتدایی شهر بجنورد در سال1392 انجام‌گرفت. مواد و روش کار: : در این مطالعه توصیفی تحلیلی 1475 نفر از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شهر بجنورد براساس روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی سیستماتیک انتخاب و با روش مشاهده مستقیم با استفاده از ابزارهایی چون ذره‌بین و پنس توسط کارشناسان آموزش‌دیده بررسی شدند. تشخیص آلودگی براساس استاندارد موجود‌، وجود تخم‌زنده، نمف و یا بالغ بوده‌است. داده‌ها پس از جمع‌آوری با استفاده از نرم‌افزار SPSS16 و آزمون‌های آماری، کای‌دو و تی‌تست تجزیه‌و‌تحلیل شد. یافته‌ها: 1475 دانش‌آموز شامل 753 دختر و 722 پسر با میانگین سنی 76/1±44/9 بررسی‌شدند، از این تعداد 114 نفر(7/7%) آلودگی به شپش‌سر داشتند. آلودگی در مدارس دخترانه و پسرانه به‌ترتیب (4/12و9/2درصد) بود. آلودگی به شپش سر با جنس، بعد‌خانوار، تعداد اتاق‌های منزل،وجود یا فقدان حمام در منزل، استفاده مشترک از وسایل شخصی، بلندی یا کوتاهی مو، حضور مربی‌بهداشت در مدرسه و دفعات شانه‌زدن مو و در دخترها با استفاده مداوم از روسری در منزل ارتباط معنی‌دار داشت(P<0.05). نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از شیوع نسبتا بالای پدیکلوزیس در بین دانش‌آموزان مدارس‌ابتدایی و خصوصا دختران می‌باشد، که لازم‌است مسولین و برنامه‌ریزان وزارت‌بهداشت، درمان‌و‌آموزش‌پزشکی و آموزش‌و‌پرورش همکاری بین‌بخشی در‌زمینه آموزش و ارایه خدمات بهداشتی‌درمانی در مدارس انجام‌دهند.